Najważniejsze informacje o programie „Rodzina 500+”

Program „Rodzina 500+” to nieopodatkowane 500 zł miesięcznie na każde dziecko w wieku do ukończenia 18 roku życia, bez względu na dochód rodziny. To nawet 6000 zł netto rocznego wsparcia na każdą pociechę.

Świadczenie 500 zł to wsparcie długofalowe

Program „Rodzina 500+” to systemowe wsparcie polskich rodzin. Ze wsparcia mogą skorzystać rodzice oraz opiekunowie prawni i opiekunowie faktyczni dzieci do 18. r.ż., a także dyrektorzy domów pomocy społecznej w niektórych przypadkach.

Ważne!: Dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł otrzymują także rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Takie samo wsparcie przysługuje także placówkom opiekuńczo-wychowawczym typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego, regionalnym placówkom opiekuńczo-terapeutycznym oraz interwencyjnym ośrodkom
preadopcyjnym.

„Rodzina 500+” a inne świadczenia

Świadczenie wychowawcze 500 zł nie jest liczone do dochodu przy ustalaniu prawa do innych świadczeń m.in. z pomocy społecznej, funduszu alimentacyjnego oraz świadczeń rodzinnych.

Rodziny po rozwodzie

Jeśli rodzice są po rozwodzie – wniosek składa ten rodzic, z którym dziecko zamieszkuje. Jeśli rodzice rozwiedzeni, w separacji lub żyjący w rozłączeniu sprawują opieką nad dzieckiem zgodnie np. z planem wychowawczym w porównywalnych i powtarzających się okresach (na podstawie orzeczenia sądu ustanawiającego tzw. opiekę naprzemienną) – oboje, mogą złożyć wniosek na dziecko nad którym sprawują opiekę naprzemienną i w takim przypadku dostaną wsparcie na to dziecko w wysokości połowy nominalnej miesięcznej wysokości świadczenia, tj. co do zasady 250 zł miesięcznie.

Jak otrzymać świadczenie?

Wystarczy złożyć wniosek przez internet lub w gminie. Świadczenie zostanie przekazane bezpośrednio na konto wskazane przez rodzica lub gotówką – w inny sposób wypłaty przewidziany w danej gminie.

Kiedy wnioski?

Wnioski o świadczenie wychowawcze na najbliższy okres, trwający od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r., można składać od 1 lutego online przez stronę Ministerstwa Rodziny empatia.mrips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną lub przez portal PUE ZUS, a od 1 kwietnia drogą tradycyjną (papierową), czyli osobiście w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.
Jeśli osoba złoży wniosek o świadczenie wychowawcze na nowy okres w terminie do 30 kwietnia 2021 r., ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata przyznanego świadczenia za miesiąc czerwiec nastąpi najpóźniej do 30 czerwca 2021r. W przypadku wniosków złożonych w kolejnych miesiącach, ustalenie prawa oraz wypłata przyznanego świadczenia nastąpi w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku.

Tak przedstawiają się poszczególne, terminy składania i rozpatrywania wniosków na nowy okres 2021/2022 oraz wypłat świadczenia wychowawczego w zależności od miesiąca złożenia wniosku:

• Złożenie wniosku w okresie luty – kwiecień 2021 r. oznacza, że ustalenie i wypłata przyznanego świadczenia za miesiąc czerwiec nastąpi najpóźniej do dnia 30 czerwca 2021 r.
• Złożenie wniosku w maju 2021 r. oznacza, że ustalenie i wypłata przyznanego świadczenia, z wyrównaniem od czerwca, nastąpi najpóźniej do dnia 31 lipca 2021 r.
• Złożenie wniosku w czerwcu 2021 r. oznacza, że ustalenie i wypłata przyznanego świadczenia, z wyrównaniem od czerwca, nastąpi najpóźniej do dnia 31 sierpnia 2021 r.
• Złożenie wniosku w lipcu 2021 r. oznacza, że ustalenie i wypłata przyznanego świadczenia, z wyrównaniem jedynie od lipca, nastąpi najpóźniej do dnia 30 września 2021 r.
• Złożenie wniosku w sierpniu 2021 r. oznacza, że ustalenie i wypłata przyznanego świadczenia, z wyrównaniem jedynie od sierpnia, nastąpi najpóźniej do dnia 31 października 2021 r.

Jeśli obecnie pobieram świadczenie wychowawcze, to muszę złożyć wniosek?

Tak. Rodzice, którzy mają obecnie przyznane do 31 maja 2021 roku świadczenie wychowawcze, jeżeli chcą przez kolejny okres świadczeniowy kontynuować pobieranie świadczenia, muszą złożyć wniosek o jego przyznanie.

Na jaki okres zostanie przyznane świadczenie wychowawcze?

Świadczenie wychowawcze zostanie przyznane na okres od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r.

Ubieganie się o świadczenie wychowawcze na nowonarodzone dziecko

W przypadku rodziców, którym urodziło się dziecko rodzice mają trzy miesiące od jego urodzenia na złożenie wniosku o świadczenie wychowawcze. Świadczenie otrzymają z wyrównaniem od dnia narodzin dziecka. Uwaga: należy mieć na uwadze, że w przypadku nowonarodzonych dzieci należy złożyć 2 wnioski: jeden na aktualnie trwający okres świadczeniowy, który zakończy się 31 maja 2021 roku oraz drugi na kolejny okres świadczeniowy, który rozpocznie się 1 czerwca 2021 roku.

Co w przypadku śmierci jednego z rodziców?

Zgodnie z przepisami ustawy możliwe jest przyznanie, z zachowaniem ciągłości, świadczenia wychowawczego drugiemu z rodziców dziecka w przypadku śmierci rodzica, któremu świadczenie zostało przyznane na dany okres lub który zmarł przed rozpatrzeniem złożonego wniosku.

Aby zachować ciągłość świadczenia rodzic, który został z dzieckiem, musi złożyć wniosek w terminie trzech miesięcy od dnia śmierci drugiego rodzica.

Pytania i odpowiedzi na temat programu „Rodzina 500+”

Kto może otrzymać świadczenie wychowawcze?

Świadczenie wychowawcze przysługuje przede wszystkim matce lub ojcu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka (czyli osobie faktycznie opiekującej się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu opiekuńczego o przysposobienie dziecka), opiekunowi prawnemu dziecka oraz – w określonych, nielicznych przypadkach – dyrektorowi domu pomocy społecznej.
W związku z powyższym, świadczenie wychowawcze przysługuje np. babci dziecka tylko wtedy gdy jest opiekunem prawnym i nie jest rodziną zastępczą.
Jeśli została ustanowiona rodziną zastępczą dla dziecka, to na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej przysługuje jej dodatek wychowawczy w wysokości świadczenia wychowawczego – tj. także w wysokości 500 złotych miesięcznie.
Świadczenie wychowawcze przysługuje bez względu na to czy dziecko jest wychowywane w związku małżeńskim, czy w związku nieformalnym, czy też przez osobę samotnie wychowującą dziecko.
Natomiast dyrektorowi domu pomocy społecznej świadczenie wychowawcze przysługuje na dziecko umieszczone w domu pomocy społecznej, chyba że rodzice, opiekun faktyczny albo opiekun prawny uczestniczą w opiece nad dzieckiem i spełniają warunki uprawniające do otrzymania świadczenia wychowawczego. Oznacza to, że dyrektor domu pomocy społecznej nie otrzyma świadczenia wychowawczego na dziecko umieszczone w domu pomocy społecznej jeżeli ww. inna osoba, w szczególności rodzic dziecka, uczestniczy w opiece nad dzieckiem i sam spełnia warunki do otrzymania świadczenia wychowawczego.

Na jaki czas będzie przysługiwało prawo do świadczenia?

Nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca 2021 r. i będzie trwał do 31 maja 2022 roku. Aby otrzymać świadczenie wychowawcze z programu „Rodzina 500+” właśnie na ten nowy okres i tym samym kontynuować pobieranie świadczenia należy złożyć w terminie nowy wniosek.
Wnioski o świadczenie wychowawcze będzie można składać od 1 lutego 2021 r. online przez stronę Ministerstwa Rodziny empatia.mrpips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną lub przez portal PUE ZUS, a od 1 kwietnia 2021 r. drogą tradycyjną (papierową), czyli osobiście w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.

Czy 500 zł to kwota netto czy brutto?

To kwota, od której nie są odprowadzane podatki. To kwota bezpośrednio dla rodziny.

Jak otrzymać świadczenie (składanie wniosku)

Wniosek o świadczenie wychowawcze można złożyć w gminie, listownie za pośrednictwem Poczty Polskiej oraz przez internet. E-wniosek o świadczenie wychowawcze będzie można złożyć za pomocą portalu empatia.mrips.gov.pl, PUE ZUS oraz bankowości elektronicznej.

Czy samotni rodzice również dostaną wsparcie z Programu?

O świadczenie wychowawcze może ubiegać się każda rodzina bez względu na stan cywilny rodziców. Otrzymają je, po spełnieniu warunków ustawowych, zatem zarówno rodziny, w których rodzice są w związku małżeńskim, rodzice pozostający w nieformalnych związkach, jak i osoby samotnie wychowujące dziecko.

Jak zasiłek będzie wypłacany w przypadku rodziców, którzy się rozwodzą?

Świadczenie przysługuje temu z rodziców, który z dzieckiem zamieszkuje i na którego utrzymaniu dziecko. W przypadku gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obydwojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach, każdy z rodziców może złożyć wniosek na dziecko nad którym sprawują opiekę naprzemienną i w takim przypadku zostanie przyznane mu świadczenie w wysokości połowy nominalnej miesięcznej wysokości świadczenia, tj. co do zasady 250 zł miesięcznie.

Czy Program „Rodzina 500+” dotyczy także dzieci adoptowanych?

Tak, świadczenie przysługuje na takich samych zasadach jak w przypadku dzieci rodziców biologicznych.

Czy dzieciom, które znajdują się w tzw. pieczy zastępczej, 500 zł nie będzie przysługiwać?

Dla rodzin zastępczych kierowane jest odrębne wsparcie w oparciu o ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł otrzymują więc także rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.

Od 1 lipca 2019 r. dodatkowe wsparcie w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko otrzymują również placówki opiekuńczo-wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne oraz interwencyjne ośrodki preadopcyjne.

Czy wydatkowanie środków będzie kontrolowane?

Szanujemy autonomię rodziny i wierzymy, że ona najlepiej wie, czego dziecku potrzeba. W nadzwyczajnych sytuacjach mogą być zastosowane mechanizmy zapobiegające marnotrawieniu świadczeń lub zapobiegania wydatkowaniu świadczenia niezgodnie z jego przeznaczeniem. Jest to takie samo rozwiązanie jak obowiązujące od wielu lat w ustawie o świadczeniach rodzinnych.
W przypadku sygnałów o marnotrawieniu świadczenia, u rodziny może zostać przeprowadzony wywiad środowiskowy, aby ustalić jak wygląda sytuacja w danej rodzinie. Pracownik organu wypłacającego świadczenie 500 zł, na podstawie informacji od pracownika socjalnego, może zamienić gotówkę na pomoc rzeczową ( np. na jedzenie, ubrania, lekarstwa itp.) lub w formie opłacania usług (np. opłata za pobyt dziecka w żłobku, przedszkolu itp.).

Jakie będą konsekwencje uniemożliwienia wywiadu środowiskowego?

Sama próba jego przeprowadzenia nie musi się kończyć sukcesem, jeśli strona nie wpuści pracownika socjalnego do domu. W takim wypadku może to skutkować odmową przyznania świadczenia wychowawczego lub wstrzymaniem jego wypłaty.

Czy rodziny mieszkające za granicą będą mogły pobierać świadczenie?

Podstawowym warunkiem otrzymania świadczenia wychowawczego, zgodnie z zapisem art. 1 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, jest zamieszkiwanie Polsce. Świadczenie wychowawcze nie przysługuje więc rodzicom, którzy nie zamieszkują w Polsce lecz za granicą i bez znaczenia pozostaje np. fakt posiadania obywatelstwa polskiego, czy nawet posiadania formalnego meldunku w Polsce. Gminne organy właściwe mogą weryfikować warunek zamieszkiwania w Polsce w zewnętrznych bazach danych, np. w bazach danych ubezpieczenia zdrowotnego, a w przypadku wątpliwości co do spełnienia warunku zamieszkiwania w Polsce, gminny organ właściwy będzie mógł wezwać rodzica ubiegającego się lub otrzymującego świadczenie wychowawcze do osobistego stawiennictwa w celu potwierdzenia zamieszkiwania w Polsce.

Czy praca rodzica za granicą powoduje brak prawa do świadczenia wychowawczego?

Jeśli osoba składająca wniosek lub członek jej rodziny przebywa poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej – w państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Szwajcarii, a wyjazd/pobyt ten nie ma charakteru turystycznego, leczniczego lub nie jest związany z podjęciem przez dziecko kształcenia poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, to gmina przekazuje wniosek wraz z dokumentami wojewodzie w celu jego rozpatrzenia i ustalenia, czy nie mają zastosowania unijne przepisy o koordynacja sytemu zabezpieczeń społecznych. Ma to na celu wyeliminowanie niedopuszczalnej w przepisach unijnych sytuacji pobierania jednocześnie na te same dzieci podobnych świadczeń w dwóch lub większej liczbie państwach UE/ EOG/Szwajcarii oraz W. Brytanii (nie dotyczy wyjazdu do tego kraju po 31 grudnia 2020 r.).

Program „Rodzina 500+” w pigułce

1. Świadczenie wychowawcze otrzymują rodzice, opiekunowie prawni lub opiekunowie faktyczni dziecka.
2. Świadczenie przysługuje do ukończenia przez dziecko 18 lat.
3. Świadczenie na każde dziecko w wieku do ukończenia 18 r.ż. rodzice otrzymają niezależnie od dochodu.
4. 500 zł na każde dziecko niezależnie od dochodu otrzymują także rodziny zastępcze, rodzinne domy dziecka oraz placówki opiekuńczo-wychowawcze typu rodzinnego, placówki opiekuńczo-wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i specjalistyczno-terapeutycznego, regionalne placówki opiekuńczo-terapeutyczne oraz interwencyjne ośrodki preadopcyjne.
5. Świadczenie wychowawcze wypłaca urząd miasta, gminy, ośrodek pomocy społecznej lub centra do realizacji świadczeń socjalnych.
6. Nowy okres świadczeniowy trwa od 1 lutego 2021 r. do 31 maja 2022 r.
7. Wnioski o świadczenie wychowawcze na okres, trwający od 1 czerwca 2021 r. do 31 maja 2022 r., można składać od 1 lutego 2021 r. online przez stronę Ministerstwa Rodziny empatia.mrips.gov.pl, przez bankowość elektroniczną lub przez portal PUE ZUS , a od 1 kwietnia 2021 r.drogą tradycyjną (papierową), czyli osobiście w urzędzie lub za pośrednictwem poczty.
8. Wniosek o świadczenie można złożyć osobiście, wysłać Pocztą Polską lub wysłać przez internet.
9. Świadczenie będzie wypłacane w sposób dogodny dla rodziców, czyli przelewem na konto lub gotówką.
10. Świadczenie wychowawcze nie jest wliczane do dochodu przy ustalaniu prawa do innych świadczeń, m.in. z pomocy społecznej, rodzinnych, z funduszu alimentacyjnego czy stypendiów dla uczniów i studentów.

Gdzie można uzyskać dodatkowe informacje na temat programu?

1. informacji na temat programu „Rodzina 500plus” udzielają pracownicy Miejsko – Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej pod numerami telefonów: 94 375 45 82 lub 94 375 57 45,
2. uruchomiona została także regionalna infolinia – numer telefonu dla woj. Zachodniopomorskiego: 91 430 37 41, 91 430 34 25,
3. w resorcie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej działa infolinia pod numerem 22 529 06 68,

Dodatkowe informacje zawarte są także na stronach: 

www.mpips.gov.pl

empatia.mpips.gov.pl

Pliki do pobrania:

1. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U. 2019 poz. 2407 z późn. zm.) (plik do pobrania),
2. Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej  z dnia 18 czerwca 2019 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o przyznanie świadczenia wychowawczego oraz zakresu informacji, jakie mają być zawarte we wniosku, zaświadczeniach i oświadczeniach niezbędnych do ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego (Dz.U. 2019 poz. 1177) (plik do pobrania),
3. Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego  (plik do pobrania).
4. Krótki informator 500+ (plik do pobrania).